Raport powstał w ramach Szkoły Inicjatyw Strażniczych Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska - edycja 2021/2022 i jest efektem monitoringu obywatelskiego, który przeprowadzono w okresie od marca 2022 r. do sierpnia 2022 r. Dotyczył on przestrzegania praw człowieka, praw dzieci i praw uczniowskich oraz zasady legalizmu w szkołach w odniesieniu do zapisów szkolnych statutów. Autorami publikacji są Anna Dęboń i Robert Strzała ze Stowarzyszenia dO!PAmina Lab.
Raport uwzględnia naruszenia następujących praw: prawo sprawiedliwej oceny, prawo do jasnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu, prawo do dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb i rozwoju, prawo do swobody wypowiedzi, myśli, sumienia i wyznania, prawo do prywatności i własności, prawo do godności.
Wśród szkół, których statuty analizowano, znajdują się m.in. szkoły z pierwszych miejsc rankingu “Perspektyw” (metodologia tych corocznych rankingów szkół opiera się na wynikach egzaminów zewnętrznych oraz konkursów i olimpiad przedmiotowych, w których biorą udział ich uczniowie i uczennice ).
Zasadniczą część raportu stanowi pogłębiona analiza statutów szkolnych szkół z terenu Dąbrowy Górniczej (i innych wybranych miast) uzupełniona o wyniki badań ankietowych (Załącznik 1) przeprowadzonych w okresie od 22 listopada do 10 grudnia 2021 wśród osób uczących się z całej Polski (1170 osób) na trzech poziomach edukacyjnych: edukacji wczesnoszkolnej, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej. Badanie miało na celu określenie trudności, z jakimi na co dzień w swoim środowisku szkolnym zmagają się dzieci i młodzież oraz zdefiniowanie form wsparcia instytucjonalnego, które w ich najbliższym otoczeniu są autentycznie dla nich dostępne. Pomiar przeprowadziliśmy przy użyciu specjalnie w tym celu opracowanego kwestionariusza. 91% odpowiedzi zostało udzielonych przez osoby, które znajdują się w przedziale wiekowym: 13-19 r.ż.
Stowarzyszenie dO!PAmina Lab
Stowarwszyszenie powstało w lutym 2019 roku jako wspólnota wartości, platforma współpracy i działań na osi edukacja - kultura - zmiana - rozwój oraz wolna przestrzeń (do)wolnej edukacji. Stowarzyszenie jest inicjatywą oddolną pasjonatów edukacji i rodziców.
Przeznaczamy mnóstwo energii i czasu wolnego na inicjowanie dyskusji o zmianach, których potrzebuje współczesna szkoła publiczna. Razem z innymi rodzicami zainicjowaliśmy w Dąbrowie Górniczej spotkania i działania na rzecz ruchu „Budzącej się szkoły”. Z płynącym z serca czystym zaangażowaniem i entuzjazmem wspieramy ideę edukacji opartej na relacjach i ideę szkoły zorientowanej na człowieka (małego i dużego).
W latach 2019-2021 Stowarzyszenie regularnie prowadziło miejskie (lokalne) i ogólnopolskie narady obywatelskie o edukacji. Na ich podstawie powstały rekomendacje dla dąbrowskiego Samorządu w ramach lokalnej polityki oświatowej.
Na podstawie wielogodzinnych debat o edukacji, w których wzięli udział aktywiści, społecznicy, samorządowcy, osoby uczące się oraz nauczyciele i nauczycielki, przedstawiciele środowiska naukowego/akademickiego i mediów, a także rodzice, powstała listę priorytetów/wyzwań w kontekście kierunków rozwoju polskiej oświaty i niezbędnych zmian w systemie edukacji. pt. “RAZEM tworzymy zmianę”
Raport dostępny jest pod tym linkiem.