15 marca 1962 r. prezydent Stanów Zjednoczonych John F. Kennedy w przemówieniu przed Kongresem stwierdził, że „konsumenci to my wszyscy”. Wówczas sformułowane zostały podstawowe prawa konsumentów: do informacji, do wyboru, do bezpieczeństwa i do reprezentacji. Obecnie 15 marca obchodzi się Światowy Dzień Konsumenta.
Jednym z zadań miasta jest ochrona konsumentów – mówi Miejski Rzecznik Konsumentów Małgorzata Rothert. – Można u nas skorzystać z bezpłatnych porad i informacji prawnej. W przypadku sporu z przedsiębiorcą występujemy do przedsiębiorców w imieniu konsumentów, by doprowadzić do polubownego zakończenia sporu, z uwzględnieniem interesu konsumenta, a także wskazać przedsiębiorcy jego powinności w świetle obowiązującego prawa.
Rzecznik – oczywiście w sytuacji, gdy uznaje roszczenia konsumenta za słuszne – wspiera też konsumentów w dochodzeniu roszczeń na drodze sądowej. Przygotowuje projekty pozwów, przedstawia sądom swój pogląd w sprawie, wstępuje do postępowania po stronie konsumenta, a nawet może wytoczyć na jego rzecz powództwo.
Od porady do sprawy w sądzie
W ubiegłym roku wydział Miejskiego Rzecznika Konsumentów udzielił 9,8 tys. porad osobistych lub telefonicznych oraz ponad 600 pisemnych. Po przeanalizowaniu ok. 2500 wniosków konsumentów w 1866 sprawach Rzecznik wystąpiła do przedsiębiorców. Większość tych wystąpień była skuteczna - przedsiębiorcy weryfikowali swoje stanowiska i uznawali argumenty podniesione przez rzecznika, bądź przedstawiali propozycje zawarcia ugody z konsumentem.
W 96 przypadkach udzielono konsumentom pomocy na drodze sądowej. Z udziałem Rzecznika toczyło się 78 spraw przed sądami, w tym 20 spraw wszczętych w latach poprzednich.
Szereg spraw zakończyło się pozytywnymi dla konsumentów wyrokami. Kilka przykładów:
- Sąd potwierdził, że przedsiębiorca telekomunikacyjny podszywający się pod dotychczasowego dostawcę stosował nieuczciwe praktyki rynkowe w procesie pozyskiwania klientów, tj. wobec 56 konsumentów, na rzecz których Rzecznik wytoczyła powództwo.
- Sąd poparł apelację Rzecznika uznając, że niedopuszczalne jest pobieranie przez pośrednika organizującego przewóz przesyłki kurierskiej dodatkowych opłat za tzw. „dużą paczkę” - bez właściwej weryfikacji wymiarów przesyłki.
- Sprzedaż podrobionego iPhona – Rzecznik wystąpiła do sądu przeciwko nieuczciwemu sprzedawcy domagając się zwrotu ceny zapłaconej za towar pozbawiony cech przedstawianych w ofercie, sąd w wyroku w całości uwzględnił to żądanie.
- Sądy wydały kilka nakazów zapłaty na rzecz konsumentów, którzy odstępowali od umów o świadczenie usług medycznych w formie pakietów zawieranych na tzw. pokazach.
Co zgłaszamy rzecznikowi?
Większość sporów związanych z umowami sprzedaży wynika z tego, że sprzedawcy nie respektują praw konsumentów do reklamowania wad towarów, uchylają się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, obarczają konsumentów winą za powstanie wady i nagminnie wskazują na uszkodzenia mechaniczne towarów w okresie obowiązywania rękojmi.
W 2022 r. najwięcej wniosków, a tym samym wystąpień do przedsiębiorców związanych z reklamacjami dotyczyło urządzeń AGD i RTV, telefonów, laptopów oraz takich towarów jak meble, artykuły wyposażenia wnętrz. Częste były także spory na tle reklamowania zakupionych samochodów i środków transportu osobistego.
Przykładowo – osoba niepełnosprawna reklamowała wózek inwalidzki, którego elementy – ze względu na niską jakość – ulegały zbyt szybkiemu zużyciu. Naprawy wykonywane przez sprzedawcę były nieskuteczne. Konsument przy pomocy swojego opiekuna odstąpił od umowy z powodu istotnej wady towaru, ale wózka nie mógł odesłać, ponieważ dostawa nowego opóźniała się. Sprzedawca uznał, że w tej sytuacji pieniędzy nie zwróci. Po interwencji rzecznika zwrócił jednak pieniądze i dostosował termin odbioru wózka do momentu, kiedy konsumentowi dostarczono nowy sprzęt.
Częste są też zgłoszenia wadliwego wykonania umowy o dzieło. To głównie wszelkiego rodzaju prace remontowe w mieszkaniach – układanie podłóg, montaż okien, drzwi, zabudowa kuchni i innych pomieszczeń. Przedmiotem sporów były też usługi pralnicze oraz motoryzacyjne.
Więcej informacji – na stronie Miejskiego Rzecznika Konsumentów.
