Z okazji Święta Odbudowy Warszawy zespół V FILAR we współpracy z Laboratorium Miasta Muzeum Warszawy stworzył utwór inspirowany powojenną historią stolicy. Młodzi raperzy przedstawiają w nim trzy listy powracających do domu chłopaków, którzy – choć zaskoczeni stanem miasta – mają nadzieję i wiarę we wspólnotę.
 

Hołd dla stolicy i jej mieszkańców

„Mamo poszedłem dziś na ulicę, gruzy wzywają...” – tymi słowami zaczyna się utwór „Od Zera”, poruszający hołd dla Warszawy i jej mieszkańców. Powstał z okazji 22 lipca – Święta Odbudowy Warszawy, we współpracy z Laboratorium Miasta Muzeum Warszawy. Inspiracją była powojenna historia miasta i ludzkie próby odbudowy życia wśród ruin.
 

Historia ukryta w dźwiękach i listach

Punktem wyjścia do powstania utworu były archiwalne zdjęcia, filmy, dokumenty oraz rozmowy z kuratorami Muzeum Warszawy. Artyści czerpali z opowieści o orkiestrach grających w zburzonych dzielnicach, dźwięków rejestrowanych wśród ruin oraz listów, które ludzie zostawiali na murach i w futrynach drzwi, wracając do zniszczonych domów.
 

Każdy z raperów wniósł do projektu inną perspektywę: jeden inspirował się listami i emocjami ludzi wracających do nieistniejących już adresów, inny – obrazami z filmów dokumentujących tamte dni, a kolejny – dźwiękami ulic i opowieściami muzyków. W utworze pojawia się również fragment kultowego filmu „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy – symbol wewnętrznego konfliktu pokolenia odbudowującego kraj z popiołów.
 

– Ostatecznie na warsztat wzięliśmy to, co nam opowiadali w muzeum, że ludzie na drzwiach domów zostawiali listy dla swoich rodzin, gdyby tam wrócili, żeby został po nich jakiś ślad. Pierwsze zwrotki są... „Od Zera” to trzy listy do Mamy – koncept listu, który czeka, choć nie wiadomo, czy odbiorca kiedykolwiek po niego wróci. Romantyczne i piękne, że mimo wszystko ten list tam jest, czeka z nadzieją – mówił Jaxa, jeden z członków zespołu, w wywiadzie przed koncertem.

Premiera i wydarzenia towarzyszące

Słowa utworu napisali Jaxa, Kazio i Udar. Projekt koordynował Józef „Yozo” Ossoliński, a merytorycznie konsultowała go Julia Kern z Muzeum Warszawy.
 

Prapremierowe wykonanie utworu odbyło się w piątek podczas koncertu na Rynku Nowego Miasta. Wcześniej na scenie wystąpili Jakub Józef Orliński i Michał Biel. Podczas dwudniowego święta ponad 30 instytucji zrzeszonych pod szyldem Grupa Starówka przygotowało ponad 100 wydarzeń, m.in. improwizację Jana Emila Młynarskiego z Klancykiem, jazzową potańcówkę, urodzinowe silent disco, spacery, gry miejskie i zwiedzanie pracowni artystycznych.