Wystawa poświęcona jest V Światowemu Festiwalowi Młodzieży i Studentów. Trwająca 15 dni impreza stała się najbardziej spektakularnym i ważnym wydarzeniem tamtego czasu. Najnowszą ekspozycję przygotowaną przez Muzeum Warszawy można oglądać do 21 grudnia 2025 roku.

Lato 1955

Dekadę po wojnie Warszawa wciąż odradzała się z ruin. Społeczeństwo było młode, przyrost naturalny wysoki, dostęp do edukacji stał się ułatwiony, migracja ze wsi do miast i awans społeczny – coraz powszechniejsze. Związek Młodzieży Polskiej w 1955 roku otrzymał zadanie współorganizacji, pod egidą Światowej Federacji Młodzieży Demokratycznej, spotkania młodych ludzi z całego świata.
 

Komitet festiwalowy w niecały rok przygotował obszerny program, zaplanował zakwaterowanie i wyżywienie dla delegatów. W całej Polsce młodzi pracowali w tzw. czynie festiwalowym, by umożliwić przybycie do Warszawy zagranicznym delegacjom, a także mieć szansę samemu pojechać do stolicy.
 

Latem 1955 roku do Warszawy przybyła młodzież z całego świata. 31 lipca rozpoczął się V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów – piętnaście dni zabaw, igrzysk, wystaw, spotkań. Do Warszawy przybyło około 26 tysięcy osób ze 116 krajów. Młodych Polek i Polaków – 140 tysięcy. Pałac Kultury i Stadion Dziesięciolecia właśnie oddano do użytku, a miasto dekorowano wielkoformatowymi realizacjami malarskimi. Tłem festiwalu były ruiny wciąż odbudowującego się miasta. Dwutygodniowy karnawał wielokulturowości poprzedzał nadchodzące zmiany polityczne i społeczne, zarówno w Polsce, jak i na świecie.
 

Przebieg festiwalu dokumentują liczne fotografie, w tym wyjątkowe kolorowe zdjęcia autorstwa Wojciecha Jankowskiego, kroniki filmowe, relacje prasowe.
 

Słynne lato tematem wystawy

Pod festiwalowym hasłem O wolność i pokój krył się propagandowy cel ukazania wyższości socjalizmu nad kapitalizmem. Festiwal 1955 stał się jednak karnawałem wielokulturowości, antycypującym zmiany polityczne i społeczne, a przede wszystkim – doświadczeniem pokoleniowym.
 

Wystawa opowiada historię samego przedsięwzięcia, a także zarysowuje społeczne i kulturowe tło lat 50. XX wieku. Poruszane wątki to między innymi:

• awans społeczny,
• budowa socjalistycznej Warszawy,
• koniec doktryny socrealizmu w sztuce,
• znaczenie przestrzeni publicznej,
• początki dekolonizacji,
• „przepuszczalność” żelaznej kurtyny.

Na wystawie prezentowane są materiały archiwalne i pamiątki z festiwalu (plakaty, pocztówki, chusty, przypinki, programy). Można także posłuchać wspomnień uczestniczek i uczestników.
 

Program towarzyszący

Tradycyjnie już wystawie towarzyszyć będą oprowadzania kuratorskie. W lipcu i sierpniu poprowadzi je Błażej Brzostek, jeden z kuratorów ekspozycji.
 

Jesienią zaplanowano oprowadzania autorskie, podczas których zaproszeni eksperci i ekspertki w powiązanych z tematyką wystawy dziedzinach zaproponują własne ścieżki zwiedzania i interpretacje. W programie także wykłady i debaty.
 

Wkrótce ukaże się również książka pogłębiająca wątki poruszane na wystawie: Festiwal 1955. Premiera: 22 lipca 2025.
 

Więcej informacji o wystawie i programie towarzyszącym: www.muzeumwarszawy.pl


Zdjęcie: Plakat-proj.-Wojciecha-Fangora-i-Jerzego-Tchorzewskiego-1955-Muzeum-Warszawy